"Азаттык" менен кызматташкан авторлордун бири. Ислам изилдөө илимий институтунун директору, дин социологиясынын доктору.
Мусулман эмес адам көз жумганда аны кайсы мүрзөгө коюу маселеси Кыргызстанда 20 жылдан бери талкууланып келет. Өзгөчө өткөн айда Жалал-Абадда жана Ысык Көлдө баптист делген адамдарды жерге берүү маселеси чоң талаш-тартышка себеп болду.
Ислам дини Кыргызстанда ар түрдүү улуттардын башын бириктире алабы? Кыргызстанда 80ге жакын улут жашайт. Ал улуттардын көпчүлүгү мусулман динин тутунат, бирок эмне үчүн алар исламдын айланасында бириге албай жатышат?
"Азаттыктын" “Биз жана дин” берүүсүндө саясий чөйрөгө дин эмне үчүн аралашууда, жоолук салынуу сыяктуу диний маселелер эмне себептен саясатташууда, Кыргызстандагы "Таблиги жамаат", "хизметчилер" жана "салафийлер" сыяктуу жамааттар бири-бирине кандай карашат, салттуу динибиздин жана салттуу дин аалымдарыбыздын азыркы кадыр-баркы кандай деген суроолор талкууланмакчы.
Түркияда болуп өткөн акыркы окуяларга жана төңкөрүш кылуу аракетине байланыштуу жалгыз эле Түркияда эмес, Кыргызстанда да эки ача пикир пайда болууда.
Күн сайын дүйнөнүн кайсы бир бурчунда жанкечти чабуул жасаганы тууралуу жаңылыктар чыгат. Эркектер гана эмес, аялдар, өспүрүмдөр да дин жолунда деген ишеним менен өз жанын кыйууда.
Исламдын жихад түшүнүгү же болбосо эмне үчүн мусулмандар колуна курал эмес, калем алуусу керек?
Кыргызстандагы диний билим берүүнүн абалы тууралуу көптөгөн сын-пикирлер айтылып келет. Бирок бул тармакта алгылыктуу жылыштар да бар экенин унутпоо керек.
Кыргызстанда өздөрүн Мухаммед пайгамбардын урук-тукумунанбыз, пайгамбардан тараганбыз деген уруулар бар. Сейиттер, кожолор жана төрөлөр деген ат менен таанымал бул улуттун мүчөлөрү өзгөчө түштүк тарапта көп экендиги айтылып келет.
Кыргызстанда эле эмес, көптөгөн мамлекеттерде мектеп куруп, кайрымдулук фонддорун түптөп, массалык маалымат каражаттарын негиздеген "Нуржулар" кыймылы - Фетхуллах Гүлендин жамааты жөнүндө ар кыл сөздөр айтылып келет.
Дин чөйрөсүндө Ноорузду майрамдоо керекпи же жокпу деген суроолор кызуу талкууланып келет. "Азаттык" мына ушул маселенин тегерегинде талкуу уюштурду.
Муфтият тарабынан жүргүзүлгөн аттестациядан 800 имам жана казыят кызматкери өтпөй калды. Ал эми 71 медресе бар болсо, анын ичинен 66 медресе мүдүрү аттестацияга киргизилген эмес.
7-январда Кыргызстандагы православ христиандар Иса пайгамбардын туулган күнүн - Рождество майрамын белгилешти. Каадалуу майрам жана православ христиандарынын Кыргызстандагы абалы тууралуу Орус православ чиркөөсүнүн Бишкек жана Кыргызстан епархиясынын жетекчиси епископ Даниил "Азаттыктын" “Биз жана дин” берүүсүнүн коногу болду.
Жакында Бишкекте Кыргызстандагы диний укуктардын жана эркиндиктердин абалы жөнүндө талкуу болуп өттү.
Акыркы мезгилде Кыргызстандын Дин иштери боюнча комиссиянын айланасында талаш-тартыштар күч алууда. Дин комиссиясынын жетекчилигинин коррупцияга аралашканын айрым коомдук активисттер айтып чыгышты.
Орусиянын Ички иштер министрлигинин Башкаруу академиясында докторантурада окуган Бакыт Дубанаев өз иликтөөлөрүнө таянып, Кыргызстанда радикал динчилдер менен кримчөйрө жуурулушуп баратат деген ойдо.
Дин иштери боюнча мамлекеттик комиссиянын диний материалдарды экспертизадан өткөрүүгө укугу барбы? Шектүү диний адабияттардын тагдырын чечкен экспертиза кантип жүргүзүлөт?
Мусулмандар Курман айтта курмандык чалуу менен мусулмандык парзын аткарышат. "Биз жана Дин" түрмөгүндө Курман айттын маани-маңызы жана курмандык чалуунун жол-жобосу жөнүндө уга аласыз.
Шайлоону утурлай үгүт иштери кызуу жүрүүдө. Талапкерлердин кээ бирлери кудайды ортого салып ант ичишсе, айрымдары мечиттен үмүт кылып жаткан чагы.
Кыргызстандын түштүгүндөгү диний абал кыйладан бери күч органдарын кооптондуруп келүүдө.
Исламга берилип жоолук салынып жүргөн аялды түштүк тарапта "атынча" деп аташат. Атынчалар өз укуктарын коргоо, кайрымдуулук жана келин-кыздарды турмушка даярдоочу коомдук уюмдарды түзүшкөн.
Дагы жүктөңүз
